Υπογονιμότητα Στον Άνδρα

Η υπογονιμότητα στον άνδρα, δηλαδή η αδυναμία σύλληψης τέκνου έπειτα από 12 μήνες ελεύθερης και συστηματικής σεξουαλικής επαφής αποτελεί μία εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση με την οποία έρχονται αντιμέτωπα πολλά ζευγάρια στην προσπάθειά τους να τεκνοποιήσουν. Για την ακρίβεια ο ανδρικός παράγοντας μπορεί να συμμετέχει μόνος του ή σε συνδυασμό με προβλήματα από την πλευρά της γυναίκας τουλάχιστον στο 25% των περιπτώσεων υπογονιμότητας στα ζευγάρια.

Αναλυτικότερα, η υπογονιμότητα στον άνδρα είναι άμεσα εξαρτώμενη από την εύρυθμη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματός του. Το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα κατέχει κυρίαρχο ρόλο στην παραγωγή και την αποθήκευση ενός ικανοποιητικού αριθμού σπερματοζωαρίων αλλά επηρεάζει αντίστοιχα και την ποιότητά τους. Τα σπερματοζωάρια καθορίζουν μαζί με τα ωάρια τη δυναμική των εμβρύων να δώσουν μία υγιή εγκυμοσύνη. Επίσης, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η επιτυχημένη μεταφορά των σπερματοζωαρίων έξω από το ανδρικό σώμα.

Υπογονιμότητα στον άνδρα: Αίτια

Έχει εντοπισθεί πληθώρα αιτιών τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε διαταραχές του σπέρματος και, κατ’ επέκταση, σε υπογονιμότητα στον άνδρα. Μερικά από αυτά τα αίτια είναι:

• Ύπαρξη κιρσοκήλης
• Λήψη διαφόρων τοξικών φαρμάκων
• Φλεγμονή στους όρχεις
• Αλόγιστη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και κάπνισμα
• Ύπαρξη όγκων και βλαβών στο κεντρικό νευρικό σύστημα
• Διάφοροι τραυματισμοί, κακώσεις ή ακόμη και συστροφή όρχεων
• Η προχωρημένη ηλικία

Αξίζει να επισημάνουμε ότι ενδέχεται να υπάρξουν παροδικές διαταραχές της ποιότητας και της ποσότητας του σπέρματος οι οποίες εξαρτώνται από τις λανθασμένες διατροφικές συνήθειες του άνδρα.

Επιπλέον, διαταραχές μπορεί να υπάρξουν και σε περιπτώσεις όπου ο άνδρας υφίσταται μεγάλη σωματική κόπωση, φοράει συχνά στενά παντελόνια και εσώρουχα, όπως και η ενασχόλησή του με συγκεκριμένα επαγγέλματα (πολύωρη καθιστική δουλειά ή οδήγηση, επαφή με χημικές ουσίες κτλ.). Αποτέλεσμα πολλών από τα παραπάνω είναι η δημιουργία υψηλών θερμοκρασιών στην περιοχή των όρχεων, η οποία επηρεάζει άμεσα το σπέρμα.

Διάγνωση

Η ανδρική υπογονιμότητα μπορεί να εντοπιστεί αρχικά μέσω ενός φυσιολογικού σπερμοδιαγράμματος.

Το Σπερμοδιάγραμμα αποτελεί μία πολύ απλή εξέταση, η οποία είναι πλήρως ανώδυνη και ταχεία. Η εξέταση αυτή προσφέρει τη δυνατότητα στον εκάστοτε θεράποντα ιατρό να πραγματοποιήσει αξιολόγηση πολλών παραμέτρων οι οποίες σχετίζονται άμεσα με τη γονιμότητα του άνδρα.

Οι παράμετροι αυτές σχετίζονται κυρίως με:

• Τον αριθμό των σπερματοζωαρίων τα οποία εμπεριέχονται στο σπέρμα

Σε περιπτώσεις όπου ο αριθμός των σπερματοζωαρίων είναι μικρότερος από το φυσιολογικό πρόκειται για ολιγοσπερμία. Αντίθετα, σε περιπτώσεις όπου δεν εντοπίζονται καθόλου σπερματοζωάρια πρόκειται για αζωοσπερμία.

• Την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων
• Τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων

Πέραν όμως όλων των παραπάνω, εξίσου μεγίστης σημασίας είναι ο όγκος του σπέρματος, η βιοχημική του σύσταση, η ύπαρξη ή μη αντισπερμικών αντισωμάτων και άλλα πολλά.

Τέλος, μέσω του σπερμοδιαγράμματος μπορεί να εντοπιστεί εάν έχει επηρεαστεί ένας ή περισσότεροι παράγοντες από κάποια από τις παραπάνω αιτίες. Με βάση τα πρώτα αποτελέσματα μπορεί να χρειαστούν πιο ενδελεχείς έλεγχοι, όπως μέτρηση της κατάτμησης του DNA του σπέρματος ή του οξειδωτικού stress του σπέρματος, καλλιέργεια σπέρματος, ή και εξετάσεις αίματος (ορμονικός έλεγχος, καρυότυπος, έλεγχος για κυστική ίνωση, κτλ.).

Σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά, όμως, ο εργαστηριακός έλεγχος οφείλει να είναι πιστοποιημένος. Η διαγνωστική προσέγγιση οφείλει να είναι ενδελεχής και να γίνεται από κατάλληλο ανδρολόγο ουρολόγο. Η παρουσία ειδικού γυναικολόγου ο οποίος διαχειρίζεται τη γυναικεία παράμετρο και τη συνολική αντιμετώπιση του ζευγαριού είναι πάντα επιβεβλημένος.

Υπογονιμότητα στον άνδρα: Θεραπεία

Πολλές από τις αιτίες που προκαλούν υπογονιμότητα στον άνδρα μπορούν να αντιμετωπιστούν σήμερα αποτελεσματικά τόσο με τη λήψη της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής όσο και με συγκεκριμένες ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές.

Παράδειγμα τέτοιου είδους τεχνικών αποτελεί η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κιρσοκήλης, η οποία απαιτεί μόνο μία ημέρα νοσηλείας. Πλέον ακόμη και σε περιπτώσεις που είναι δύσκολη η ανεύρεση ικανοποιητικού σπέρματος με απλή σπερματοληψία, υπάρχει η δυνατότητα με ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές με χρήση μέθης να γίνει ανεύρεση και ανάκτηση σπέρματος με βιοψίες από τους όρχεις. Το σπέρμα αυτό χρησιμοποιείται πλέον στα πλαίσια θεραπειών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Υπογονιμότητα στον άνδρα: Ποσοστά επιτυχίας

Είναι γνωστό ότι μέσω της ταχείας εξέλιξης και προόδου στις διερεύνηση των προβλημάτων και στα τεχνολογικά μέσα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας, η διάγνωση και η θεραπεία της είναι πλέον πιο αποτελεσματική.

Ένα μεγάλο ποσοστό ζευγαριών τα οποία ερχόντουσαν αντιμέτωπα με την υπογονιμότητα και δε μπορούσαν να συλλάβουν παιδί με τον φυσιολογικό τρόπο, πλέον μπορούν να βοηθηθούν και να καταφέρουν να αποκτήσουν τα παιδιά  που επιθυμούν.

Με τις σύγχρονες μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής τα ποσοστά επιτυχίας σε περιπτώσεις ανδρικής υπογονιμότητας μπορούν να ξεπεράσουν και το 50%-60% και ανάλογα, βέβαια, με το αν συνυπάρχουν και προβλήματα γυναικείας υπογονιμότητας στο ζευγάρι.

 

Ο Γυναικολόγος Μαιευτήρας Νίκος Μπάρδης εξειδικεύεται στις μεθόδους αντιμετώπισης της γυναικείας υπογονιμότητας και μπορεί να εκπροσωπήσει τη γυναικεία παράμετρο σε προβλήματα υπογονιμότητας κάποιου ζευγαριού.