Διέγερση Ωοθηκών

Η Εξωσωματική Γονιμοποίηση (IVF) βασίζεται κλασικά στη διέγερση των ωοθηκών με σκοπό την παραγωγή περισσοτέρων ωαρίων από το ένα ωάριο που φυσιολογικά θα απελευθέρωνε η γυναίκα στο φυσικό της κύκλο.

Ένας ιδανικός αριθμός ωαρίων είναι περίπου 6 – 14.

Η παρακολούθηση της διέγερσης των ωοθηκών με μια σειρά ενδοκολπικών υπερηχογραφημάτων με τα οποία μετρούμε το μέγεθος και την ανάπτυξη των ωαρίων και το πάχος του ενδομητρίου σε συνδυασμό με ορμονικές εξετάσεις αίματος. Όταν επαρκής αριθμός ωοθυλακίων (των μικρών κύστεων που περιέχουν τα ωάρια) έχουν φτάσει σε ένα ικανοποιητικό μέγεθος, τότε προγραμματίζεται η ωοληψία.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη φάση της διέγερσης των ωοθηκών στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση είναι ενέσιμα και ανήκουν σε 3 κατηγορίες:

• Τα φάρμακα που διεγείρουν τις ωοθήκες με σκοπό την παραγωγή περισσότερων ωαρίων. Αυτά είναι ορμόνες που υπάρχουν στο ίδιο το σώμα της γυναίκας και υπό φυσιολογικες συνθήκες ρυθμίζουν τη λειτουργία των ωοθηκών και είναι η FSH και η LH. Υπάρχουν διάφορα σκευάσματά τους ή και συνδυασμών τους (Puregon, Gonal-F, Menopur, Altermon, Merional, Luveris, Enlova).
• Τα φάρμακα που εμποδίζουν την ωορρηξία, εμποδίζουν δηλαδή τα ωοθυλάκια να σπάσουν προτού γίνει η συλλογή των ωαρίων – ωοληψία. Αυτά διακρίνονται στα GnRH-ανἀλογα (Daronda, Arvekap) και στους GnRH-αγωνιστές (Orgalutran, Cetrotide).
• Το φάρμακο που προκαλεί την τελική ωρίμανση των ωαρίων ενόψει της ωοληψίας με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που τα ωάρια ωριμάζουν στο φυσικό κύκλο της γυναίκας. Αυτό χορηγείται περίπου 34 – 36 ώρες πριν από την ωοληψία. Είναι μία ορμόνη και ονομάζεται Ανθρώπινη Γοναδοτροφίνη – HCG (Pregnyl, Ovitrelle).

Υπάρχουν 3 κυρίως πρωτόκολλα διέγερσης τον ωοθηκών στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση:

• Το Μακρύ Πρωτόκολλο που ξεκινά τη 2η ή την 21η ημέρα του κύκλου με ορμονική καταστολή των ωοθηκών με τα GnRH ανάλογα. Μετά από περίπου 10 – 14 ημέρες ξεκινά παράλληλα η διέγερση των ωοθηκών που διαρκεί περίπου 8 – 14 ημέρες.
• Το Βραχύ Πρωτόκολλο που ξεκινά τη 2η ημέρα του κύκλου με τα φάρμακα που καταστέλλουν την ωορρηξία (GnRH ανάλογα) και μετά από μία ημέρα προστίθενται και τα φάρμακα διέγερσης των ωοθηκών. Το σχήμα αυτό διαρκεί περίπου 8 – 14 ημέρες.
• Το Βραχύ Πρωτόκολλο των GnRH ανταγωνιστών που ξεκινά τη 2η ημέρα του κύκλου με τα τα φάρμακα διέγερσης των ωοθηκών. Μετά από 5 – 7 ημερες προστίθενται και τα φάρμακα που καταστέλλουν την ωορρηξία (GnRH ανατγωνιστές). Το σχήμα αυτό διαρκεί περίπου 8 – 14 ημέρες.

Σε όλα τα πρωτόκολλα όταν η γυναίκα είναι έτοιμη χορηγείται η τελευταία ένεση (HCG) και προγραμματίζεται η ωοληψία 34 – 36 ώρες μετά.

Ο χρόνος που διαρκεί κάθε σχήμα διέγερσης μπορεί να διαφέρει λίγο ανάλογα με τη χορηγούμενη δόση φαρμάκων και κυρίως την ανταπόκριση των ωοθηκών στη θεράπεια.